Aizkorrikora mendi irteera, Joxinixio Etxeberria gudaria gogoan

Jon Ander Ubeda 2023ko abe. 6a, 17:56

Abenduaren 6arekin, Andoaingo Batzokiak mendi-irteera eta bazkaria antolatzeko joera du. Aurtengoan, Goiburuko Joxinixio Etxeberria gudaria gogoan izan dute.

Iaz, Buruntzan jarritako ikurriñari omenalditxoa egin zioten. Aurtengoan, berriz, Aizkorrikora abiatu dira. Bertan dago Joxinixio Etxeberriaren omenezko mezu bat, harri batean zizelkatuta. Denborarekin galtzen ari denez, bertan plaka bat jarri dute jeltzaleek.

Ez da edozein mezu. Goiburu auzoko Urrizti baserriko seme Agustin Zinkunegik Merdillegi baserriko Joxinixio Etxeberriari eskainitako bertsoa da. Biak ala biak, gudariak, burkide izan ziren 1936ko Gerran.

Hauxe da Andoaingo EAJ-PNVko bazkideen oroigarrian jasotako bertsoa:

Jonixio, oroitarrian

bear zenduke izena,

jel-zale ziñan bete-betean,

gizon piña ta zuzena.

Artxanda artan jokatu zendun

ordu latz eta beltzena:

"ll naiago det ikusi baiño

aberriaren atzena ".

 

Loyola batailoko gudaria izan zen Zinkunegi. Auzoko adiskide izan zuen Etxeberria gogoan hartuta, sei bertso idatzi zituen 1989an, “Joxinixio Etxeberria zanari” izenburupean. Manuel Larramendi Kultur Bazkunak argitara eman zuen saiakera-liburuan aurki daiteke bertso-sorta hori. 2016an idatzi zuen Xabier Lasa Bergarak. 387. orrialdean aurki daitezke bertsoak:

 

I.

Berrogei eta amabi urte

dirade auzten beteak,

eusko odola irentsi zula

Artxandako gudateak.

Zuretzat asko oroitu gabe

joan zaizkigu urteak,

bizia antxe eman baizuan

Berdillei lagun maiteak.

 

II

Gauzak itxura berez ala du

diran bezela esanda,

apika ondo ez det egingo

nerau bistan ez nintzan da:

amaikarentzat oroipen gaizto

zoritxarreko Artxanda,

antxe betik gelditu ziñan

luebakian etzanda.

 

III.

Errian ziran bi gizon aundi

Joxinixio ta Patxi,

Euskadi eta euskeran alde

etzuten eraman gutxi.

Nik dakidala aien gorantzan

ez da letra bat idatzi,

erriak asko goraldu gabe

biei atzena iritxi.

 

IV

Jonixio, oroitarrian

bear zenduke izena,

Jel-zale ziñan bete-betean,

gizon piña ta zuzena.

Artxanda artan jokatu zendun

ordu latz eta beltzena:

"ll naiago det ikusi baiño

aberriaren atzena ".

 

V

Betikoa dan alguztidunak

berekin izan ditzala,

bizi zirala izandu zuten

beraganako itzala.

Josulaguna izan zan Patxi,

gizon ixil da apala,

abertzalea Joxinixio

gutxi diraden bezala.

 

VI.

Orain aitortza ona bat egiñaz

nai nuke lan au bukatu,

Zuen gorantzan lana egiñaz

ez naiz geiegi nekatu.

Ez neukan orain zer kezka izan

egin ez banu ikusi arte,

agur, zeruan ikus arte,

utsegiteak barkatu!

Erlazionatuak

AIURRI hedabideak eskualdeko nortasun hitzak jaso eta zabaltzen ditu. Harpidedun eginda, tokiko albisteak euskaraz lantzen dituen komunikabidea babestuko duzu.
Egin AIURRIkide!