Udalean ordezkaritza duten lau alderdiek adierazi zuten “haurren eskubideak bermatzea" ez dela soilik "legezko betebehar bat, baizik eta agindu etiko bat”.
Udal alderdiek gaineratu zutenez atzoko ekitaldian, “gure herrian eta gure inguruneko haurrekin baita munduko beste edozein lekutan bizi diren haurrekin duten konpromisoa berresten” dute, horiei guztiei “babestea eta entzutea funtsezkoa baita gaur eta bihar”.
Era horretan, “Haurren Munduko Egun honetan, berretsi egiten dugu gizarte bidezkoagoa bat, eskubideduna, ekitatiboa eta haur eta nerabe guztiak babestuko dituena eraikitzeko konpromisoa”.
Lau arloetan bideratzeko konpromisoa dela zehaztu zuten. Horiek dira: pobrezia- eta/edo bazterketa-arriskuan dauden haur eta nerabeak lehenestea, haurren eta nerabeen iritzia entzutea, eta, haurrak babestea, eta ingurune seguruak, garbiak eta osasungarriak sustatzea.
Ekitaldiaren ostean, "haurrak ez gara jostailuak. Errespetatu gure eskubideak" leloa zabaldu zuten Goikoplazan (Argazkia: Andoaingo Udala)
Udal ordezkarien adierazpena, Haurren Nazioarteko Egunaren harira
Hona lau udal alderdiek onetsi zuten adierazpena, osorik:
"1989ko azaroaren 20an Nazio Batuek Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioa onartu izana mugarria izan zen eta haurrei buruzko ikuspegia eraldatu zuen gure gizarteetan. Haurrak eta nerabeak zaintzaren hartzaile soil izateari utzi eta eskubidedun bihurtu ziren, ahotsaren, agentziaren eta eraldatzeko gaitasunaren jabe. Euskadin, Haur eta Nerabeei buruzko 2/2024 Legea bat dator Konbentzioaren printzipioekin, zeharkako begirada integral batetik, eta bide-orri argi bat ezartzen du euskal erakunde publiko guztientzat, haur eta nerabe bakoitzaren eskubideak egia bihurtzeko duten erantzukizunari dagokionez.
Baina, gainera, urtero, data honek haur guztien oinarrizko eskubideak bermatzeko erantzunkidetasuna eta konpromiso kolektiboa gogorarazten dizkigu, haien ongizatea, babesa eta haien parte-hartze aktiboa gizartean sustatze aldera. Toki-erakundeek, herritarrengandik hurbilen dauden erakundeak diren aldetik, funtsezko zeregina dute haurrentzako ingurune seguruak, inklusiboak eta babesleak sortzeko. Horregatik, beharrezkoa da Haurren Mundu Eguna ospatzea, lortutako aurrerapenak aitortzeko ez ezik, erronkak agerian jartzeko ere: mundu osoko haurren ongizatea eta garapena mehatxatzen duten erronka iraunkorrak, azaleratzen ari direnak, eta kasu batzuetan, bereziki gatazka- eta gerra- testuinguruetan, handitzen doazenak.
Haurren eskubideak bermatzea ez da soilik legezko betebehar bat, baizik eta agindu etiko bat. Ez da borondatez heldu beharreko zerbait, ez baitugu ahaztu behar, haien eskubideak bete daitezen, konpromisoa, erantzukizuna eta lehentasuna eskatzen dituela. Haur guztiek merezi dute ingurune seguru eta osasungarri batean haztea, beren eskubideak bermatu, aukerak bultzatu, eta beren parte-hartzea sustatuko duena gizartean. Tokiko erakundeetatik, herritarrekiko dugun hurbiltasun-rola kontuan hartuta, ahaleginak areagotu behar ditugu haur bakar bat ere atzean gera ez dadin, haurrei parte hartzeko espazioak eskainita eta haien eskubideak bultzatuta.
Haurren Mundu Egun honetan, gure herrian eta gure ingurunean haurrekin dugun konpromisoa berresten dugu, baina baita munduko beste leku batzuetako haurrekin dugun konpromisoa ere, haur guztiak, munduko edozein lekutan, babestea eta entzutea funtsezkoa baita gaur eta bihar.
Arduradun politiko gisa geure buruari galdetu behar diogu haurren eskubideak babesteko, sustatzeko eta gauzatzeko nahikoa egiten ari garen; baliabide nahikoak bideratzen ari garen; erabakiak hartzen ditugunean haien proposamenak kontuan hartzen ari garen, haurrak eta nerabeak lehentasunez aintzat hartzen ditugun.
Erronka ugariri egin behar diogu aurre; UNICEFek Haurren Eskubideen Batzordeari helarazitako erronkak dira, eta horien aurrean, administrazio publikoko maila guztiek lerrokatuta eta koordinatuta egon behar dute, edozein erabakitan haurren interes gorena lehenesteko. Horretarako, honako hauetan lan egiteko konpromisoa hartzen dugu:
Pobrezia- eta/edo bazterketa-arriskuan dauden haur eta nerabeak lehenestea:
Europako Haur Bermearekin lerrokatutako neurriak ezartzea -gure autonomia- erkidegoan Euskadiko Haur Bermearen Estrategiaren bidez (EGIE 2030) garatzen ari dena- haurren pobrezia-tasa gero eta handiagoari heltzeko. Izan ere, haurrentzat bideratutako diru-sarrerari dagokionez, adierazle horrek dio 2024an % 10,2 izatetik 2025ean % 18,2ra igo dela Euskadin haien pobrezia-tasa.
Haur Hezkuntzako 0 eta 3 urte bitarteko lehen zikloa unibertsalitatea eta plaza nahikoz hornitzea, belaunaldien arteko pobreziaren zikloa hausteko neurri eraginkor gisa.
Haur guztiei kultura-, aisia- eta kirol- instalazio eta -jardueretarako sarbidea erraztea, familiei kostuen oztopoak gainditzeko aukera emango dien sistema baten bidez, esate baterako.
Haur migratzaileek eta beste kolektibo kaltebera batzuek beren oinarrizko eskubide sozialak baliatzeko dituzten oztopoak murriztea, tartean hezkuntza edo osasun-arreta, ongizate emozionala barne, eta haien estigmatizazioari aurre egitea. Mugak zeharkatzean haurrek beren eskubideak ez galtzeko printzipioa indartzea.
Haurrentzako bizitoki egoki bat bermatuko duten ekimenak sustatzea, baita haurren ongizateari lehentasuna emango dion hiri-plangintza bat ere.
Haurren eta nerabeen iritzia entzutea:
Tokiko proposamenak eta ikuspegia kontuan hartzea. Herritar gisa, funtsezkoa da haien ideiak aintzat hartzea tokiko ingurunea eta plangintza hobetzeko.
Kontuak emateko konpromisoa indartzea, eta horretarako haurren eta nerabeen ideia eta proposamenen gaineko atzeraelikadura jasotzeko guneak irekitzea. Bereziki kontuan hartuko dira haur eta nerabe kalteberenak.
Haurrak babestea:
Ingurune digitaleko arriskuen aurrean babesteko programak eta mekanismoak sustatzea.
Toki-mailako erakunde eta eragile guztien arteko koordinazioa hobetzea, haurren prebentzioa eta babesa erdigunean jarrita, eta Haurrak eta Nerabeak Indarkeriaren aurrean Erabat Babesteko Lege Organikoa (LOPIVI) benetan abiaraztea, Haur eta Nerabeei buruzko 2/2024 Legea inplementatuz.
Haurren beharrak aurreikusi, sustatu eta artatzea, osasun mental egokia izan dezaten.
Ingurune seguruak, garbiak eta osasungarriak sustatzea:
Haurrentzako mugikortasun seguru eta independentea sustatzeko programak txertatzea, mugikortasun hori bultzatuko duten azpiegitura eta sistemen bidez.
Haurrak ingurune osasungarri eta seguruetan bizi, hazi eta garatzeko neurriak ezartzea. Haien bizitzak, osasuna eta garapen-aukerak babestu egingo dira edozein arriskuren aurrean, kutsadura edo muturreko tenperaturak bezalako ingurumen-kalteen ondoriozkoak.
Haurtzaroarekin konprometituta edonon:
Bereziki, gatazka-lekuetan bizi diren edo larrialdi-egoerak gainditzen ari diren haurren eta nerabeen eskubideekiko konpromisoa hartzea. Gazaren kasuan, nazioarteko zuzenbide humanitarioa bermatu behar da, eta ezinbestekoa da aldeek akordioaren baldintzekin bat egitea eta su-etena errespetatu, mantendu eta bake iraunkor batera bideratuko dela bermatzea, eta haurren sufrimendu larriari azkena ematea.
Horregatik, Haurren Munduko Egun honetan, berretsi egiten dugu gizarte bidezkoagoa bat, eskubideduna, ekitatiboa eta haur eta nerabe guztiak babestuko dituena eraikitzeko konpromisoa".