Covid19 | Datuak egunez egun

Adierazle egokia erabiltzearen garrantzia

Urko Vallejo 2021ko mar. 7a, 09:26

©UrkoVallejo

Gutako gehienok badakigu zein intzidentzia-tasan dagoen gure udalerria, lurralde historikoa eta baita Euskal Autonomi Erkidegoa ere. Baina balio horrek zer esan nahi duen, eta zergatik erabiltzen dugun, ez dugu herritarrok, orokorrean, horren garbi. 

Intzidentzia-tasagatik ezagutzen dugunak, 14 egunetan, eremu jakin batean 100.000 biztanleko izan diren kutsatu kopurua adierazten digu. Atzerapena duen indikadore edo adierazlea da, gaur argitaratuko den intzidentzia-tasak duela 14 egunetako kutsatuak ere kontutan hartzen dituelako.

Baina zergatik hartzen dira 14 egun, eta ez 1, 2 edo 5? Besteak beste, egunero ez delako proba kopuru bera egiten, eta batez ere, asteburutan askoz ere proba gutxiago egiten direlako; horrek intzidentzia-tasaren jaitsiera edo igoera nabarmena ekar zezakeen, pandemian aldaketa handirik suertatzen ez bada ere. Biztanle gutxiko eremuetan, gainera, kutsatu kopuruan aldaketa txiki batek eragin izugarria ekarriko luke intzidentzia-tasan.

Baina zergatik ez dira hartzen 7 egun, orduan? Teorian, astean zehar jaiegunak izan daitezkeelako, egiten den proba kopurua murriztuz, eta beraz, pandemiaren joeraren inguruan ondorio okerrak eraginez. Baina, praktikan, aztertzen den esparruaren biztanleria txikiegia ez bada, joera berdin-berdina antzeman daiteke 7 egunetan, erabakiak lehenago hartzea ahalbideratuz. Ondorengo grafikoak Euskal Autonomi Erkidegoko 7 eta 14 egunetako intzidentzia-tasaren garapena erakusten du; bertan oso erraz antzeman daiteke bien artean ez dagoela desberdintasun handirik (7 egunetako intzidentzia-tasa bigatik biderkatu dugu, 14 egunekoarekin erraz alderatu ahal izateko).

Eusko Jaurlaritzak, zenbait erabakietarako, 14 eguneko intzidentzia-tasa hartzen du kontutan bakarrik. Horrela, 2020ko abenduaren 12an ostalaritza irekitzeko baimena eman zuen 14 egunetako intzidentzia-tasa 500 azpitik zuten udalerrietan. Eta Beasainek 492 zuenez, bertako tabernak ireki zituzten. 7 egunetako intzidentzia-tasa jada 613an zegoen, baina atzerapen handiagoa duen indikadoreari egin zitzaion kasu, bi egun beranduago tabernak berriro itxi behar izateko.

Europan herrialde askotan 7 egunetako intzidentzia-tasa erabiltzen dute batez ere, eta Estatu mailan, zenbait adituk bi intzidentzia-tasak hartu behar direla kontutan irizten diote. Euskal Autonomi Erkidegoan, gutxienez, lauzpabost egunetako atzerapenarekin hartzen ditugu erabakiak kasu askotan. Horra, indikadore egokia erabiltzearen garrantzia.

AIURRI hedabideak eskualdeko nortasun hitzak jaso eta zabaltzen ditu. Harpidedun eginda, tokiko albisteak euskaraz lantzen dituen komunikabidea babestuko duzu.
Egin AIURRIkide!