Minbizia duten hiru pertsonatik batek antsietatea eta depresioa garatu ditu konfinamenduaren ondorioz

'Minbizidun pazienteen ondoeza psikologikoa COVID-19rengatik konfinatzean' lehen txostena aurkeztu du AECC Minbiziaren aurkako elkarteak. Txosten horrek adierazten du minbizia duten pertsonen %34k antsietatea eta depresioa jasan dituela konfinamendu horretan. Azterlan horretako datuek minbizia duen biztanlerian krisiak
izan dituen lehen ondorioak erakusten dituzte, baina AECCk aurreikusten du larrialdi psikologiko horri beste bat ere gehitu behar zaiola, soziala, zientifikoa eta sanitarioa.

Estatu mailan minbizia diagnostikatu zaien 2.000 pertsona baino gehiago konfinatu bitartean AECCko Minbiziaren Behatokiak egin duen azterketaren helburua da arazo psikologikoen prebalentzia eta horiek paziente onkologikoetan agertzean eragiten duten faktoreak zehaztea, bai eta, bigarren egonaldian, arrisku-talde horri laguntzeko esku-hartze eta euskarri-programa egokienak zehaztea ere.

Azterlanetik atera den ondorio nagusietako bat da minbizia duten pertsonak gehiago kezkatzen direla pandemiarekin. Ikerketaren arabera, pazienteen ia %67k adierazi zuen oso kezkatuta zegoela pandemiarekin; biztanleria orokorraren %58,9k, berriz, oso kezkatuta zegoela. Pazienteen ohiko kezken artean daude COVID-19 kutsatzeko arriskua, tratamenduan daudenean immunodepresioaren ondoriozko balizko konplikazioak edo tratamendu optimoari eragin diezaiokeen arreta.

Miriam Márquez AECC Gipuzkoako psikologoaren esanetan, “herritarrak, oro har, eta gure paziente batzuk, orain, beste erronka bat dute: eskala-galtzea. Nolabait, normaltasun pixka bati berriro heldu behar diote, errealitate berri horri aurre egin behar diote, eta batzuk ez daude horretarako prestatuta. Egoera berri horrek zailtasunak, beldurrak edo larritasuna sor ditzake”.

546 paziente eta familia artatuak
Konfinamendua hasi zenetik, AECC Gipuzkoak minbizia duten pertsonei eta haien familiei laguntzen jarraitu du, telefonoz edo bideo-dei bidez egin diren saio psikologikoak eta gizarte-arloko kudeaketak eginez. Guztira 279 pazientek eta 267 senidek jaso dituzte gure zerbitzuak doan joan den martxoaren 14az geroztik. Zehazki, 1.705 saio psikologiko eta 1.031 esku-hartze sozial egin dira.

Bestalde, AECCren Minbiziaren Behatokiaren txostenaren osagarri den galdeketa psikosozial bati esker, nahaste psikologiko horiekin lotutako aldagaiak ezagutu ahal izan dira:

• Konfinamendu-egoeraren ondorioz familia-unitatearen egoera ekonomikoak okerrera egin izana da inkestatutako pertsonen ondoez psikologikoarekin lotutako arrazoi nagusietako bat. Hala, egoera ekonomikoa aldatu ez duten inkestatutakoen %27k ondoez nabarmena dute; %58,6k, berriz, egoera asko
  okertu da. Era berean, minbizia duten pertsonen %46k, hileko diru-sarrera garbiak 1.100 eurotik beherakoak badira, ondoez psikologiko neurritsua edo larria erakusten dute; 3.900 eurotik gorako diru-sarrerak dituztenen %17,5ek, berriz, ez.
• Informazioaren kutsadurak eta informazioaren kudeaketak erakusten dute ondoez psikologikoarekin lotutako beste faktore nagusietako bat dela. Gaixotasun hori duten pertsonen %20k, gutxi gorabehera, ondoeza dute koronabirusaren gaineko informazio-fluxu konstantetik deskonektatzeko gai direnen %50ek, gutxi gorabehera. Gainera, ondoeza askoz handiagoa da osasun erakundeekiko eta politika publikoekiko mesfidantza handiena dutenen artean.
• Kutsatzeko beldurra (norberarena edo maite ditugunena) eta koronabirusak eragindako berariazko kezka lotuta daude, neurri batean, ondoez psikologiko orokorrarekin, baina lehen azaldutako faktoreek baino gutxiago.
• Pandemiak probetan eragindako atzerapenek lotura handiagoa dute ondoez psikologikoarekin tratamendu onkologikoetako atzerapenekin baino. Era berean, arazo psikologikoen presentzia handiagoa da gaixotasunaren diagnostikoa egin ondoko lehen urtean, eta horrek kezka handiagoa sortzen du diagnostikatu berri diren edo tratamendu aktiboan dauden pertsonen artean.
• Pazientearen adinak ere badu eraginik ondoeza klinikoaren mailan. Pazientea zenbat eta gazteagoa izan, orduan eta handiagoa da ondoeza.

Txostenak erakusten du antsietate- eta depresio-nahasteak izateko arrisku handiena duten pazienteak 18 eta 24 urte bitarteko helduak direla, diagnostikatu berriak, langabezian daudenak edo 1.100 eurotik beherako diru-sarrerak dituztenak, eta COVID-19aren testuinguruan informazioa kudeatzeko zailtasunak dituztenak. Azterketak bigarren fase bat izango du, sei hilabete barru. Fase horretan, lortutako emaitzak ebaluatuko eta alderatuko dira, konfinamendua bukatutakoan, estres postraumatikoa eta minbizia duten pertsonei lotutako aldagaiak kontuan hartuta.