Hasiera hotza
Final ostean, bertsolariek aitortu zuten hotza pasa zutela tabladuan, haize korronte baten erdian ziren, nonbait. Eta hotz horrek eraginda edo, sei puntuko motzeko lehen ariketak hotzetik joan ziren. Bi nabarmendu ziren besteen gainetik, Aitor Sarriegi eta Alaia Martinek egindakoa eta Jexux Mari Irazu eta Beñat Gaztelumendirena. Eskualdeko bertsolaria eta bere kidea hanka ortopedikodun korrikalarien paperean jarri zituen gaiak, Gaztelumendik hanka ezkutatu egiten du korrika egiterakoan, Irazuk ez. Hauxe larrauldarraren lehen bertsoa:
Behin jarri eta finkoa
hanka laguna, tinkoa
nere ondoan lotsati zaude
kezka handikoa,
azaltzea begikoa,
baita nere neurrikoa
kontzientzia ez dedalako
ortopedikoa.
Puntu erantzunetan denetik entzuteko aukera izan genuen, Apalategi, Irazu eta Alaia Martinenak nabarmendu ziren guztien gainetik. Hauxe Irazuren bigarren puntu erantzuna:
Bateko twiterra ta
besteko Facebook-a
ni bi hoietan nabil
dexente galduta
nik bertsoa.com
nahi nuen apunta
gainontzeko gehienak
zentzurik ez du ta.
Zortzikoetan, ahulen
Saioa gora egiten hasi zen unea, zortziko handikoa, izan zen Irazuren ariketa ahulena. Jon Martinekin batera, banku lapurreta bat ikusi duten lekukoen paperean aritu ziren. Hasieran Irazu umoretik jotzen saiatu zen, baina Jon Martinek ez zion jarraitu. Azkenean hirugarren bertsoan ordura arteko norabidean itzulia eman zuen larrauldarrak:
Mundua hola antolatuta
hankaz goraka jartzea
nahiko dute gobernuari
erregu bat eskatzea.
Ofizina horrek bazun garaia
hau nahi nuke kantatzea
guri egunero eiten diguna
berak noizbait probatzea.
Zortziko txikikoan berriz, oro har, guztiek kolpe politak utzi zizkiguten. Sarriegi eta Unai Agirre maisu aritu ziren. Irazuk, Agin Rezolarekin batera abestu zuen, eta erabat asmatu ez bazuten ere, umore printza ederrak utzi zituzten. Pisua erdibana erosi duten lagunen paperean jarri zituen gaiak. Irazuk, maleta bat nahikoa izan du bere gauzak eramateko, Rezolak berriz furgoneta batean ekarri ditu gauzak. Astigarragakoak umore printzaz Irazuri okupa garaiak joan zirela esan ostean, hauxe larrauldarraren erantzuna:
Baskula eta guzti
heldu zara aizu
makilaje eta dena,
disfrazatzen maisu
furgoneta kargatzen
izan zera, gai zu,
aitona ta amona
ahaztu zaizkizu!
Bakarka, maisu
Zortziek egin beharreko azken ariketa barkakakoa zen, bakoitzari gai ezberdin bat jarrita. Gpuntuko aurreko saioetan bezala, ariketa honetan maisu aritu zen eskualdekoa. Lan osoa josi zuen Irazuk, hiru ideia ezberdinekin istorio sinesgarria osatuz. Gaiak honela zioen: Ume bat izan duzu harreran bost urtez. Orain, hura adoptatzeko aukera eskaini dizute. Hauek oso-osorik, larrauldarraren hiru bertsoak:
Lehenik harreran hartzeko
eskaera jaso nuen
nere zalantzak barruan
agertuak ziren, zeren
holako ardura bati
erantzutea gaitz omen,
baino hala ere oso
konbentzituta nengoen.
Denbora pasatu da ta
gauzak hobera nabarmen
adopzioari baietz
esango ez diot ba, hemen!
Bost urteko haurdunaldi
zoragarrian ondoren.
Problematikoa omen
berak gainean krisia
baina elkar ulertzea
zu ta bion auzia
egingo ditut papelak
ta emango det jauzia
zure etorkizunari
jarri nahi diot hazia
nondik zatozen ez dakit
zertarako ikusia
ez zintudan ez nik sortu
ez nizun eman bizia
baina bai agintzen dizut
nere maitasun guztia.
Hamabi urte dauzkazu
ai nere Jokin maitea!
biok batera bost urte
eta hau errematea,
gure artean sortu dan
lazoa hau ez da katea
enuke nahiko zuretzat
gertatu dedin kaltea
horregatik pentsatu det
baiezkoa ematea
gerta liteke zuretzat
inoiz karga izatea
hargatik nahi duzunean
zabalik dezu atea!
Bakarka azpimarratzekoak izan ziren Sarriegi, Jon Martin eta Beñat Gaztelumendiren lanak ere. Azkenean iritsi zen buruz burukorako ordua, Sarriegi ia kiniela guztietan agertzen zen, baina bigarren nor? Irazuren izena beste batzuen artean aipatzen bazen ere, Beñat Gaztelumendi izan zen hautatua.
Buruz burukoa, bikaina
Zalantzarik gabe, atzoko finaleko onena Gaztelumendi eta Sarriegiren arteko buruz burukoa izan zen. Hor jo zuen goia saioak. Hasieran 10eko txikian aritu ziren, Ameriketatik itzulitako bi euskaldunen paperean. Gaztelumendi damutua dago itzuli izanaz, Sarriegi ez. Gaztelumendi hobeto aritu zen ariketa honetan. Sarriegik azken arnasa Euskal Herrian eman nahi zuela esan ostean, añorgarrak eman zion erantzuna hauxe:
Ta hori esanda ondo
gelditu zera, ño,
nik ez det ezagunik
guztia da laino
zerbait espero eta
zenbat desengaino
artzai izan asmotan
joan ginen haraino
ta hemez ez gera bi
ardi galdu baino.
Ondoren umorerako tartea iritsi zen, puntuka gai librean egin behar izan baitzuten. Ariketa hau lehen aldiz jarri zuten txapelketan eta Illunben behintzat emaitza bikaina eman zuen. Euren buruari eta ingurukoei barre egiteko erabili zuten aukera bi bertsolariek. Sarriegi hasita biek osatu zuten bertso hau adibide:
Oholtza hontan bada
nahiko egikizun
nik ere gauza bera
kontatu nahi nizun
lehen ere Aitor batek
irabazi zizun
ez dakit gauza bera
gertatuko zaizun.
Kartzela bideoz
Kartzelako lana iritsi zen azkenik. Lehenik bederatzi puntuko bertso bat osatu behar izan zuten, hitza emanda. "Muxua" izan zen hitza. Biak aritu ziren ondo, baina Sarriegirena izan zen txalotuena:
Izan liteke lehen
neskari emana
edo noizbat hondatu
zuena plana
muxuak lotu ohi du
sarri harremana
bere atzetik dator
fereka, laztana
barruak esana,
kanpora dama,
hautatzea bana
balitz gaurko lana
atzo gauean amak
eman zidana.
Hitzaren ostean, ikus-entzunezko gai bati hiruna bertso abestu zizkioten Beasaingoak eta Añorgakoak. Gaia bideo bidez lehen aldiz jarri zen txapelketan. Gizonezkoa bat ageri zen irudietan, etxera sartu, telebista piztu eta ETAk armak utzi zituela iragarri zuen albistea entzutean. Beñat Gaztelumendik hobetu baliatu zituen bideoko elementuak, baina txalo gehien oraingoan ere Sarriegik eskuratu zuen gaiari zuzenean heldu eta mezu zuzenak utzi baitzituen. Horren adibide lehen bertsoa:
Euskal Herriko gatazka
luzea eta goibela
baldintzak begiratuta
ezin zen izan bestela
ETAk esan zuen ia
hau zela bere eskela
eta batzuk uste zuten
besterik gabe horrela.
konpondu beharrekoak
ia konpondu zirela.
Jakin jaio nintzenetik
ETA beti izan dela
eta momentu horretan
hala sentitu nintzela
nire bizitza zati bat
bukatu balitz bezela.
Bigarren bertsoan gatazka oraindik ez dela amaitu esan ostean, hirugarrenean honela errematatu zuen Sarriegik:
Justiziazko bakean
bakarra dela baldintza
errespeta dezatela
euskal herritarron hitza.
Txapela Sarriegirentzat
Buruz burukoan Gaztelumendi gehiago izan zen arren, arratsalde osoko lanean Sarriegi nagusi izan zen ustea zabaldua zen bertsozaleen artean. Eta azken emaitza ez zen ezustea izan, beasaindarrak jantzi zuen 2011ko Gipuzkoako txapela. Hauxe emaitza: Aitor Sarriegik 1050,5 puntu, Beñat Gaztelumendik 1045,5, Alaia Martin izan zen hirugarren 594rekin, Iñaki Apalategik 590 erdietsi zituen, Agin Rezolak 588,5, Irazuk 578, Jon Martinek 577, 5 eta Unai Agirre izan zen zortzigarren 570ekin.
Mikel Mendizabal bertsolari eta bertso maisuari eskaini zion txapela Sarriegik, zutik txalo egiten ari ziren milaka lagunen aurrean. Zalantzarik gabe, finalean erregularrena izateak eman dio txapela. Gaztelumendi berriz, bigarren aldiz jarraiaz azpitxapeldun geratu da, baina berak ondorengo prentsaurrekoan esan bezala, hori bera ohorea handia da. Eskualdeko bertsolariari dagokionez, txapelketa bikaina txapelarekin borobildu ezin izan arren, lehiarekin adiskidetzeko balio izan dio aurtengoak Jexux Mari Irazuri. Eta azken agurrean larrauldarrak berak esan bezala, ekin eta ekin jarraituko du aurrerantzean ere, guztion gozagarri. Orain ohiko plazen garaia heldu da. Gpuntua 2011 historia da jada.