Datuen lanketa, hotzean, erabilgarria izan daiteke eta, aldiz, erabiltzaileekiko hartu-emana, gehienetan, deserosoa izaten da. Eta biak ala biak kontuan hartu behar dira, zerbitzu hobea eman nahi bada.
Lanera joateko desplazamenduak datuetan jaso dituzte. Zure iritziz, egunerokoan, zenbateraino hartzen dute aintzat bidaiaria?
Nik uste ez dela behar beste kontuan hartzen. Garraio publikoaren planifikaziorako datu gordinetan oinarritzen dira, eta datu masa horretan maiz ezkutatzen dira mugikortasunari loturiko beste ertz batzuk. Esaterako, ez dira behar bezala kontuan hartzen maiztasunak, ibilbidea osatzeko denborak… Erabakiak hartzeko, datuez harago, beharrezkoa da bulegoetatik ateratzea eta erabiltzaileokin harremana izatea. Modu horretan garraio publikoaren diseinu egokiagoa eta errealagoa egin ahal izango dute.
Azken ordukoak, matxurak, aldi baterako egokitzapen lanak… horrelakoetan erabiltzailearen eskubideak behar bezala betetzen direla uste duzu?
Nire ustean, ez. Askotan, matxuren kasuan, beranduegi ohartarazten dute erabiltzailea. Beste askotan ez dute abisurik ere ematen. Premiazkoa da: intzidentzia sortzen den unetik hori bera jakinarazteko bideak erraztu eta hobetu behar dira. Badugu nahikoa teknologia eta baliabide intzidentziak denbora errealean eguneratzeko eta informazio hori partekatzeko.
Garraio publikoaren erabiltzailea zara, lanerako ezinbestekoa zaizu zuri. Urteen poderioz zer nolakoa da zure sentsazioa? Zerbitzua ona da? Okertu egin da?
Orokorrean, gutxi bada ere, hobetu dela esango nuke, baina hobetzeko tartea badago oraindik. Adibidez, honako bietan: Lurraldebusen 2021eko uztailean martxan jarritako emakida (Beterri-Buruntzari dagokiona) eta Renferen Aldirietako tren zerbitzua. Zerbitzua, orohar, txarra denik ez nuke esango baina oraindik ere erabiltzaileari hobeto egokitzeko aukera dagoela ziur naiz. Garraio publikoak, oro har, hobetzeko tartea badu eta horretarako arduradunek erabiltzaileen egunerokotasuna gertutik ezagutu beharko lukete. Baliagarria zaigu Lurraldebusen 2021eko emakidarekin gertatu zena, adibide gisa. Erabiltzaileen presioaren eraginez hobekuntza batzuk jarri ziren martxan, baina oraindik emakida zaharrak eskaintzen zituen zenbait zerbitzu nabarmen okertu dira: ez dituzte garai bateko maiztasunak berreskuratu eta hori erabiltzaileen kalterako izan da. Tolosa-Andoain arteko joan-etorriez ari naiz, zehazki.
Renferen kasuan ere, maiztasunak izugarri murriztu dira Donostia inguruko lanen ondorioz. Maiztasunak handitzeko tartea, zenbait ordutan, egon badagoela esango nuke. Beharrezkoa dela deritzot. Txarrenean, bada alde on bat: 2024ko apirilaz geroztik, zerbitzuarekiko ziurtasun sentsazioa hobetu egin da eta, orokorrean, atzerapenak txikiagoak dira.
Beterri-Buruntzan eta Tolosa-Goierrin garraio publikoari zein onura ikusten diozu? Eta zer da hobetu beharko litzatekeena?
Garraio publikoak askatasuna ematen du, bereziki, autorik ez dugunoi eta baita erabili nahi ez dutenei ere. Mugitzeko aukera ematen digu, beste pertsona batekiko dependentziarik izan gabe. Festara inguruko udalerrietara mugitzeko aukera baliagarria da, dibertitu ostean segurtasunez etxera bueltatzea ahalbidetzen digulako.
Lehen aipatu badut ere, zerbitzuak erabiltzaileon egunerokoari eta beharrei egokitzen ez diren bitartean, hobetzeko tartea handia izango da. Adibidez, Lurraldebusen kasuan, Tolosara joateko linean (BU07) hobekuntzarako tarte handia dago. Emakida horretako bigarren linea erabiliena da, gainera. Kadentzia hobetu beharra dago, zerbitzuaren jarraikortasuna eta maiztasuna hobeto ulertzeko. Hori nola egin? Ordua beti bera ezarriz, adibidez, goizeko 07:15ean, 08:15ean, 09:15ean…
Hobekuntza gehiago egin daitezke: Donostiako Ospitalerako lotura hobetu beharra dago, maiztasuna handituz eta eremu gehiagotara zabalduz; Donostiarekiko lotura zuzenak ezartzea aztertu; eta, azkenik, langileen sarrera eta irteera ordua gehiago kontuan hartu beharko litzateke.
Aldirietako tren zerbitzuan, Renferen kasuan, Tolosako Inauteritako zerbitzu bereziari erreparatuta, ondorioztatu dut badagoela tartea egunean 7-8 zerbitzu berri gehitzeko Beasain-Tolosa-Andoain eremuan. Ez dira erabakiak linea osora begira hartu behar, akaso, linea-tarte jakin batean egin behar dira doikuntzak.
EITBk eta TOKIKOMek elkarlanean landu dute pertsonen mugikortasuna aztertzen duen txostena. Zer egin zaizu deigarria?
Batez ere, auto pribatuak oraindik ere egunerokotasunean duen garrantzia. Garraio publikoa erabiltzaileon beharretara gehiago egokituko balitz, ziurrenik, autoaren erabilera nabarmen murriztuko litzateke.
